Tagi

,

Termin podmiotowości ucznia T. Lewowicki ujmuje jako uwzględnienie praw uczniów do współdecydowania o wszystkim, co składa się na oświatę, stworzenie możliwości nieskrępowanego i rozwoju i samorealizacji, prawo do szacunku, że stworzy innych. (T. Lewowicki, 1997, s. 15).

M. Bogaj twierdzi, iż nauczyciele uważają, że należy stworzyć uczniom możliwości indywidualizacji i twórczości w poszukiwaniu wiedzy, i wartości, a ponadto dziecko jest człowiekiem tak jak każdy z nas i jemu również przysługują wszelkie prawa ludzkiej godności.

Szkoła jest dla ucznia i dlatego on powinien być centralną postacią szkoły, a najważniejszy w szkole powinien być dialog między uczniem i nauczycielem. Cóż z tego skoro podmiotowość jest ciągle hasłem, a nie codzienną praktyką. ( M. Bogaj, 1997, s. 7).

Jak przedstawia się to stwierdzenie obrazuje poniższa tabela.

Tabela. 7. Postawy nauczycieli wobec podmiotowości ucznia.

Nr.   Twier-dzenia

Stopień   skali

Ranga

Zgadzamy się zdecydowanie

Raczej się zgadzamy

Nie wiem, nie mam zdania

Raczej się nie zgadzamy

Nie zgadzamy się   zdecydowanie

Wskaźnik akceptacji

+2

%

+1

%

0

%

-1

%

-2

%

 

30

28

26,67

61

58,10

5

4,76

9

8,57

2

1,90

0,99

6

31

36

34,29

58

55,23

2

1,90

9

8,58

–

–

1,15

4

32

21

20,0

61

58,10

5

4,77

15

14,29

3

2,85

0,78

8

33

26

24,76

71

67,61

8

7,62

–

–

–

–

1,17

3

34

12

11,43

69

65,71

9

8,57

15

14,29

1

0,95

0,72

9

35

3

2,86

38

36,19

15

17,14

30

28,57

16

15,24

-0,17

11

36

–

–

32

30,48

21

20,0

37

35,24

15

14,29

-0,33

12

37

48

45,71

49

46,67

3

2,86

5

4,77

–

–

1,33

1

38

39

37,14

56

0,53

4

3,81

6

5,71

–

–

1,22

2

39

6

5,71

31

29,52

16

15,24

44

41,90

8

7,62

-0,16

10

40

26

24,76

63

60,0

8

7,62

8

7,62

–

–

1,02

5

41

23

21,90

64

60,95

1

0,95

16

15,24

1

0,95

0,88

7

Wykres. 3. Postawy nauczycieli wobec podmiotowości uczniów.

prace

Badani nauczyciele po zanalizowaniu pytań zawartych w ankiecie udowodnili, iż są zainteresowani co do cech warunkujących podmiotowość ucznia. Wśród badanych 92% uważa, że nauczyciel jest przyjacielem ucznia, 90% sądzi, że obecnie nauczyciel częściej wynagradza niż karze ucznia. Aż 89, 5% ankietowanych jest zdania, iż szkoła zapewnia poszanowanie praw dziecka. Badani przeze mnie nauczyciele zgadzają się, że ” Podstawową obecnie ideą jest podmiotowość ucznia”. Twierdzenie to poparło 97 osób ( tj. 92%) i uzyskało ono wskaźnik akceptacji równy 1,17 czyli trzecią rangę.

Prawie 85% badanych uważa, że centralną postacią w szkole jest obecnie uczeń i jego potrzeby, a nauczyciele dążą do nawiązania bliskich kontaktów partnerskich z uczniem. Za istotne uznali respondenci zdanie 41: ” Nauczyciele starają się określać zainteresowania ucznia i stwarzają warunki by je realizować”. Ze daniem tym zgodziło się 83% ankietowanych. Tyko 17 osób ( tj. 16%) było przeciwnych temu stwierdzeniu. Pozytywnie ocenili respondenci zdanie 34, które brzmi: ” Obecnie każdy nauczyciel przyczynia się do indywidualnego rozwoju ucznia”. 81 badanych opowiedziało się pozytywnie ( tj. 77%), a 16 osób nie zgodziło się z tym zdaniem, 9 osób nie wyraziło opinii.

Wydaje się zatem, że nauczyciele rozumieją potrzeby uczniów oraz istotę podmiotowości i partnerstwa. Wysoki stopień akceptacji ( 78%) uzyskało twierdzenie mówiące o tym, że obecnie szkoły dopasowują tempo pracy do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia.

Pozostałe twierdzenia tj., 35, 36, 39, nie zostały zaakceptowane przez badanych i uzyskały ujemny wskaźnik akceptacji. Respondenci ( tj. 95%) nie zgadzają się z tym, że obecnie uczeń współdecyduje o wyborze metod nauczania i o treściach edukacji.

Zaprezentowane w tym rozdziale badania miały na celu ukazanie obrazu wzajemnych relacji między uczestnikami procesów oświatowych.

Wyniki badań pozwalają stwierdzić, iż nauczyciele dążą dzisiaj do nawiązywania bliskich kontaktów partnerskich z uczniem. Respondenci rozumieją znaczenie i istotę podmiotowości. Upatrują ją w dialogu, partnerstwie, wzajemnym zrozumieniu i działaniu. Nie boją się uznać ( 85%) za centralną postać szkoły ucznia i jego potrzeb.